Dostęp do dokumentacji medycznej - podstawowe prawo pacjenta

Sytuacja prawna pacjenta, a żądanie dokumentacji medycznej

Z perspektywy każdego z nas – pacjenta, zdrowie stanowi wartość najcenniejszą. Naruszenie jego stanu np. w wyniku wypadków komunikacyjnych, wypadków przy pracy czy błędów medycznych powoduje wielokrotnie możliwość żądania świadczeń odszkodowawczych. Pomocna przy szacowaniu stopnia krzywdy i cierpienia okazuje się dokumentacja medyczna, prowadzona i przechowywana przez podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych.  Zarówno zapewnienie jej odpowiedniej ochrony, jak i realizacja gruntownego prawa pacjenta – dostępu do dokumentacji dotyczącej stanu zdrowia i udzielonych świadczeń jest obowiązkiem placówek medycznych (publicznych i prywatnych)

Jak wygląda nasza sytuacja jako pacjenta po nowelizacji ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw pacjenta z dnia 11 maja 2017 r. ?

Mamy prawo żądać:

1. osobiście, poprzez przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika:
   
   
   • odpisów, wyciągów, kopii, jak i dokonać wglądu, czy też ze względu na prowadzenie dokumentacji elektronicznej – udostępnienia jej poprzez elektroniczne środki komunikacji i nośniki danych (np. pendrive, CD), również sporządzenia skanu, jeżeli przewiduje to regulamin organizacyjny placówki.
   • oryginałów, z tym że mogą zostać wydane (za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu) jedynie na żądanie organów władzy publicznej lub sądów powszechnych bądź w sytuacji, gdy opóźnienie w wydaniu dokumentacji może spowodować zagrożenia życia lub zdrowia.
   • zdjęć rentgenowskich – za potwierdzeniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu.
2. w przypadku śmierci powyższe żądania mogą być zrealizowane jedynie, jeśli zmarły upoważnił za życia do podjęcia czynności w tym zakresie. Należy więc zadbać o to odpowiednio wcześniej, gdy stan chorego na to pozwala. Sytuacji tej można jednak uniknąć, gdy złoży on ogólne upoważnienie do dostępu do dokumentacji medycznej, bez wskazywania konkretnej placówki medycznej, zawierając dane osoby upoważnianej.

Jakie koszty ponosi pacjent?

Udostępnienie powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki. (Wyrok NSA z dnia 9 października 2015 r., sygn. akt VII SA/Wa 1438/15). Ponadto może, lecz nie musi pociągać za sobą kosztów finansowych. Ustalenie wysokości opłat znajduje się w kompetencji placówki medycznej, ograniczonej jednak maksymalnymi stawkami określonymi ustawowo. Kosztami przesłania pocztą dokumentacji nie może zostać obciążony pacjent, gdyż jest to część procedury udostępniania, a nie odrębna usługa (II OSK 311/17). Stawki za udostępnienie mogą ulegać zmianie wraz ze zmianą przeciętnego wynagrodzenia w poprzednim kwartale, ogłaszanego przez Prezesa GUS.

Obecnie  przedstawia się to następująco:

• 1 strona wyciągu lub odpisu dokumentacji = max. 8,44 zł
• 1 strona kopii lub wydruku = max. 30 gr  
• Udostępnienie w formie elektronicznej = max. 1,69 zł

Nie musimy obawiać się, że wraz ze śmiercią pacjenta czy likwidacji placówki nasza dokumentacja medyczna przestanie istnieć. Zarówno podmiot leczniczy udzielający świadczeń zdrowotnych, który stworzył dokumentację, jak i ten, któremu zostanie przekazana dokumentacja, ma obowiązek przechowywać ją przez 20 lat. Od reguły istnieją jednak następujące wyjątki, gdzie wymagany okres to:

• 30 lat, jeżeli nastąpił zgon pacjenta na skutek uszkodzenia ciała lub zatrucia, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpił zgon;
• 30 lat, jeżeli dotyczy danych niezbędnych do monitorowania losów krwi i jej składników, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpił ostatni wpis;
• 22 lata, jeżeli dotyczy dzieci do 2. roku życia;
• 10 lat, jeżeli są to zdjęcia rentgenowskie, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wykonano zdjęcie;
• 5 lat, jeżeli jest to skierowanie na badanie lub zalecenie lekarza, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym udzielono świadczenia zdrowotnego, będącego przedmiotem skierowania lub zalecenia lekarza;
• 2 lata, jeżeli jest to skierowanie na badanie, które nie zostało zrealizowane na skutek niestawienia się pacjenta w terminie (chyba że pacjent odebrał skierowanie), licząc od końca roku kalendarzowego, w którym wystawiono skierowanie.

Jak procedura uzyskiwania dostępu wygląda w praktyce?

Wniosek do placówki medycznej o wgląd, odpis, wyciąg, kopię, skan, oryginał dokumentacji (wzory dostępne są najczęściej w placówce medycznej lub na stronie internetowej) rozpatrywany nie później niż w terminie 30 dni.

Zgoda – decyzję podejmuje właściwy podmiot, np. kierownik zakładu leczniczego.

Odmowa – wymagana jest forma pisemna z podaniem przyczyn.

Co możemy zrobić?

1. Złożyć skargę do placówki medycznej.

2. Skontaktować się telefonicznie z Biurem Rzecznika Praw Pacjenta.

3. Złożyć wniosek do Rzecznika Praw Pacjenta.

4. Złożyć skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.

Co istotne – jako pacjent mamy również prawo dostępu do treści recept. Prawo przysługuje także organom kontroli – Inspekcji Farmaceutycznej oraz Narodowemu Funduszowi Zdrowia. Apteka ma obowiązek przechowywać recepty przez 5 lat, licząc od zakończenia roku kalendarzowego, w którym recepta została zrealizowana bądź w którym nastąpiła jej refundacja.

Odmowa udostępnienia dokumentacji stanowi więc istotne naruszenie prawa, które może powodować kary pieniężne dla placówki medycznej. Dostępne możliwości prawne sugerują wprost – można, trzeba i warto korzystać ze swoich praw. Tym bardziej, jeśli otwierają drogę do innych – chociażby roszczeń odszkodowawczych.

Ubi ius, ibi onus. – gdzie prawo, tam obowiązek.

Podstawa prawna

• Ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta  dnia 6 listopada 2008 r. (Dz.U. z 2017 r. poz. 1318)
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 9 listopada 2015 r. w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz.U. z 2015 r. poz. 2069)
• Ustawa z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie informacji w ochronie zdrowia (Dz.U. z 2016 r. poz. 1535)
• Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 marca 2012 r. w sprawie recept lekarskich (Dz.U. z 2017 r. poz. 1570)
• Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2016 r. poz. 1638)
• Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz.U. z 2016 r. poz. 922)

E.Z.

Więcej informacji na temat odszkodowań uzyskasz, kontaktując się z nami.

W ciągu 48 godzin bezpłatnie przeanalizujemy każdą sprawę i ocenimy możliwość uzyskania odszkodowania. Przedstawimy Ci jasne warunki współpracy oraz ustalimy harmonogram działań prowadzący do uzyskania świadczeń.

 

Pomagamy pokonać trudności!