Generalną zasadą jest, że przyczynienie się poszkodowanego do powstania lub zwiększenia szkody ma bezpośredni wpływ na stopień czy też wielkość obowiązku naprawienia tejże szkody. Mówi o tym art. 362 kodeksu cywilnego.
W praktyce oznacza to tyle, że osoba poszkodowana w wypadku swoim nieprawidłowym zachowaniem może mieć wpływ na doprowadzenie do powstania szkody, albo do zwiększenia jej rozmiaru. Nieprawidłowe zachowanie poszkodowanego musi mieć związek z daną szkodą, tzn., że gdyby nie określone zachowanie się lub zaniechanie poszkodowanego, to w ogóle nie doznałby on szkody, bądź też wystąpiłaby ona w mniejszym rozmiarze. Inaczej mówiąc, poszkodowany przyczynił się do powstania wypadku lub do jego rozmiaru. Takie przyczynienie się może polegać np. na:
· Podróżowaniu samochodem bez zapiętego pasa bezpieczeństwa;
· Podróżowaniu samochodem jako pasażer z kierowcą znajdującym się pod wpływem alkoholu, oraz wcześniejszym spożywaniu alkoholu wraz z kierowcą;
· Podróżowaniu jako małoletni pasażer samochodu bez fotelika samochodowego;
· Poruszaniu się pieszo po nieprawidłowej stronie ulicy
· Poruszaniu się pieszo bez kamizelki odblaskowej po zmroku
· Nieustąpieniu pierwszeństwa pojazdom poruszającym się z naprzeciwka kiedy poruszamy się jako piesi prawidłową stroną jezdni
· Złamaniu zasad kodeksu drogowego przez kierującego pojazdem (np. przekroczenie prędkości)
Przyczynienie określa się w ujęciu procentowym co w praktyce oznacza, iż wszystkie należne poszkodowanemu świadczenia (np. zadośćuczynienie, renta, zwrot wszelkich kosztów) zostaną pomniejszone o ten właśnie, określony procent.
Jeżeli poszkodowany znacznie przyczynił się do powstania wypadku lub też do jego rozmiaru należne mu odszkodowanie może zostać pomniejszone nawet o 90%. Dość często w praktyce można spotkać się z sytuacją, w której ubezpieczyciel próbuje zawyżyć procent przyczynienia się poszkodowanego, albo odmawia mu wypłaty tzw. kwoty bezspornej do momentu ustalenia rzeczywistych okoliczności zdarzenia, zwłaszcza właśnie tych rzutujących na kwestię przyczynienia się poszkodowanego. Oczywiście podkreślić należy, że działanie takie jest niezgodne z prawem i narusza zasady procesu likwidacji szkody. Rolą i zadaniem profesjonalnego pełnomocnika działającego w imieniu poszkodowanego jest przeciwdziałanie takim zachowaniom ubezpieczycieli i wywalczenie dla poszkodowanego pełnego należnego mu odszkodowania w jak najkrótszym czasie. Dlatego bardzo istotnym jest, by poszkodowany posiadał takiego profesjonalnego pełnomocnika od samego początku i współpracował z nim na każdym etapie postępowania. Jest to o tyle istotne, że pieniądze wywalczone przez pełnomocnika mogą być potrzebne tuż po samym wypadku - np. na pokrycie kosztów rehabilitacji, która nie zawsze jest refundowana przez ZUS.
