Osoby poszkodowane w wypadkach niejednokrotnie swoim nieodpowiednim zachowaniem mają wpływ na samo jego zaistnienie, czy też rozmiar wypadku. W związku z powyższym sytuację w której poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody reguluje art. 362 kc. „Jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.”
Zakłady Ubezpieczeń rozważają wszystkie okoliczności wypadku, a tym samym jeśli Poszkodowany zachował się niewłaściwie, należne odszkodowanie pomniejszają o odpowiednie przyczynienie ,,O przyczynieniu się poszkodowanego można mówić wyłącznie w przypadku, gdy jego określone zachowanie pozostaje w normalnym związku przyczynowym ze szkodą. Wystarczającą przesłanką stosowania art. 362 k.c. jest istnienie związku przyczynowego między zachowaniem się poszkodowanego a powstaniem szkody (tak, wyrok SN z dnia 21 października 1971 r., I CR 465/71, LEX nr 7002), a art. 362 k.c. ma ogólne zastosowanie bez względu na podstawę odpowiedzialności sprawcy, zatem stopień winy i to obu stron - może mieścić się wśród okoliczności jedynie wówczas, gdy sprawca szkody ponosi za nią odpowiedzialność na zasadzie winy"
Dla przykładu kiedy decydujemy się na jazdę bez pasów, z nietrzeźwym kierowcą Zakład Ubezpieczeń może naliczyć aż 60% przyczynienie. Sąd Rejonowy w Kłodzku uznał, że pasażer uczestniczący w zdarzeniu, w którym kierujący stracił panowanie nad pojazdem i zjechał z drogi do przydrożnego rowu, przyczynił się do zwiększenia szkody, ponieważ nie miał zapiętych pasów bezpieczeństwa, a dodatkowo podróżował z kierującym, który był pod znacznym wpływem alkoholu (2,22‰ ). Zdaniem Sądu ,,taka niefrasobliwość powoda, że zgodził się on na jazdę samochodem z nietrzeźwym kierowcą, a ponadto nie zapiął w czasie jazdy pasów bezpieczeństwa, stanowi przyczynienie się do powstania szkody. Zważywszy jednak na stopień winy sprawcy, w tym przede wszystkim znaczny stan nietrzeźwości i fakt, że sprawca zbiegł z miejsca zdarzenia nie udzielając rannym - powodowi i jego bratu - pierwszej pomocy, a z drugiej strony mając także na uwadze młody wiek powoda oraz sprawcy szkody i pozostałych uczestników zdarzenia, Sąd przyjął, że powód przyczynił się do powstania szkody w 60%". Wyrok Sądu Rejonowego w Kłodzku z dnia 13 grudnia 2012 r. (sygn. akt I C 347/12)
Innym przykładem jest wtargnięcie nietrzeźwego pieszego pod samochód, w którym pieszy „(...) znajdujący się w stanie nietrzeźwości (...) nagłe zmienił tor ruchu i wszedł na jezdnię przed nadjeżdżający pojazd. Mimo podjęcia manewru hamowania i lekkiego odbicia w lewą stronę ku osi jezdni nie udało się uniknąć potrącenia, pieszy znajdował się zbyt blisko nadjeżdżającego pojazdu, a prędkość samochodu była nadmierna. Do wypadku doszło na prostym odcinku drogi o nawierzchni asfaltowej o szerokości 6,6 m, poboczu gruntowym o szerokości 1,2 m. Warunki atmosferyczne były dobre". Zdaniem Sądu Apelacyjnego ,,Powód wprawiając się w stan nietrzeźwości nie powinien decydować się na korzystanie z dróg publicznych. Kierujący pojazdem nie jest bowiem w stanie zatrzymać samochodu „w miejscu", kierowca nie musi się spodziewać, że nagle pieszy zachowa się nieprawidłowo. W konsekwencji należne powodowi zadośćuczynienie zweryfikowano o 70% po uwzględnieniu przyczynienia się powoda do szkody w takiej wysokości". Wyrok SA w Warszawie z dnia 18 października 2012 r. (sygn. akt VIA Ca 596/12)
Przedmiotem naszej analizy był wypadek drogowy w którym kierujący samochodem wykonując manewr skrętu w lewo w celu zaparkowania pojazdu na podjeździe posesji, nie zachował szczególnej ostrożności, przekroczył oś jezdni, nie ustępując pierwszeństwa przejazdu nadjeżdżającemu z przeciwnego kierunku motocykliście, który w wyniku obrażeń poniósł śmierć. Okolicznościami przemawiającymi na niekorzyść rodziny Zmarłego był fakt, iż kierujący motocyklem w momencie zdarzenia nie posiadał kasku bezpieczeństwa, uprawnień do kierowania pojazdem, a także znajdował się pod wpływem alkoholu oraz substancji odurzających. Zasadnym zatem było naliczenie przez Zakład Ubezpieczeń pomniejszenie przyznanego odszkodowania o znaczny procent przyczynienia. Jednakże dochodząc należnych świadczeń dla rodziny Zmarłego, po analizie zebranej dokumentacji końcowo Zakład Ubezpieczeń przystał na 30% przyczynienie do powstania szkody.
Niezależnie jakim jesteśmy uczestnikiem ruchu (pieszym, rowerzystą, kierującym) powinniśmy zachować uwagę i tak postępować, by móc odpowiednio szybko zareagować na zmieniające się warunki i sytuację na drodze, a także korzystać z zasady ograniczonego zaufania do jego innych uczestników.
